"Durf, want met zij-instromers is veel mogelijk"

Een andere manier van werken

“Je ziet vaak dat jeugdzorgorganisaties voornamelijk in kortetermijnoplossingen denken. Bijvoorbeeld: er is nu een vacature en die moet snel ingevuld worden. Het is echter ook de taak van hr-managers om na te denken hoe je het personeelstekort op lange termijn oplost. Doe je dat niet, blijf je in dezelfde situatie zitten. En als je steeds ad hoc probeert om elke vacature snel in te vullen, red je het uiteindelijk niet. Hr-managers zouden wat dat betreft wat meer lef kunnen tonen en buiten de geijkte hokjes leren denken!” 

Diversiteit in het team

Maar waarom zou je als jeugdzorgorganisatie überhaupt zij-instromers inzetten? Lieke vertelt verder: “Allereerst is de vijver waar nu uit gevist wordt steeds leger aan het raken. Bovendien haal je op deze manier steeds een soortgelijk type mensen binnen. Met zij-instromers zorg je voor diversiteit binnen een team. In de huidige situatie heb je helemaal geen keuze in wie je binnenhaalt. Je bent al blij als er iemand op de vacature reageert. Door verder te kijken, kun je bijvoorbeeld mensen met een andere culturele achtergrond werven, of zorgen voor een mix van verschillende leeftijden en meer mannen in jeugdzorg.”
“Bovendien nemen volwassenen die naar jeugdzorg willen switchen meer risico. Ze geven er veel voor op, wat laat zien dat ze super gemotiveerd zijn. Ook dat brengt een frisse nieuwe energie met zich mee.”

Andere relevante werkervaring

“Zij-instromers nemen een schat aan levenservaring mee. Doordat ze over het algemeen wat ouder zijn, kunnen ze beter reflecteren. En vergeet niet dat mensen die de overstap maken naar jeugdzorg ook een hoop relevante werkervaring meenemen. Bij verwante functies, in bijvoorbeeld maatschappelijk werk, de verslavingszorg, het onderwijs of bij de politie moet je namelijk stevig in je schoenen staan en sociaal sterk zijn. Dat zijn competenties die je ook nodig hebt in jeugdzorg.”

Lieke vervolgt: “Oordeel echter niet te snel over andere sectoren, zoals horeca en de theaterwereld. Als je je gaat verdiepen in deze branches, zul je zien dat ook mensen die uit deze sectoren komen nuttige ervaring meebrengen. Snel schakelen en on the spot improviseren bijvoorbeeld. Ik heb zelf ooit een advocaat aangenomen in de zorg. In de advocatuur moet je verbaal sterk zijn en stevig in je schoenen staan. Dat kwam natuurlijk ook prima van pas in de zorg. Er gaat echt een wereld voor je open als je bedenkt welke talenten mensen ook in de andere sectoren nodig hebben. Onbekend maakt onbemind, dat blijkt ook hier van toepassing.”

Investering versus rendement

“Ik hoor vaak dat organisaties zeggen dat het begeleiden van zij-instromers te duur is. Er is geen budget om nieuwe zij-instromers te begeleiden. Men vraagt zich dan af: ‘weegt de investering op tegen het rendement’? Helaas is het verloop – zeer – hoog in jeugdzorg en verbaast die houding mij. Het vervangen van een vertrekkende medewerker en het inwerken van een nieuwe medewerker kost zo’n € 54.000. Ik vind het belangrijk dat hr-professionals inzicht hebben in deze kosten en dit bespreekbaar maken.

Onwennigheid bij zij-instromers

“Een ander geluid dat ik vaak hoor, is dat organisaties moeten leren omgaan met het feit dat zij-instromers vaak een paar jaar ouder zijn. Over het algemeen zijn de traditioneel instromende leerlingen wat jonger. Dat beeld blijft verwarrend. Het is goed om daar aandacht aan te schenken binnen de organisatie. Onderschat bijvoorbeeld niet dat als iemand ouder is, het voor hem of haar nog steeds spannend kan zijn om een nieuw vak te leren. Ondanks dat ze veel ervaring met zich mee brengen. Gooi de zij-instromers niet meteen voor de leeuwen.” 

Meer mogelijkheden met zij-instromers

Waarvoor kun je de groep zij-instromers inzetten binnen je organisatie als je besluit om hen aan te nemen? Lieke antwoordt: “Er is meer mogelijk dan je denkt. Ga in gesprek met jeugdzorgprofessionals. Zij kunnen zelf heel goed aangeven welke werkzaamheden door zij-instromers gedaan kunnen worden. Het Kwaliteitskader Jeugd helpt hierin. Organisaties staan er in dat proces niet alleen voor. Het Deskundigenteam AlleKansenBenut! adviseert graag wat er mogelijk is binnen dit kader.” 

Tekort aan werkplekken om mensen goed te begeleiden

Wat kan het Deskundigenteam AlleKansenBenut! nog meer betekenen voor jeugdzorgorganisaties die overwegen om zij-instromers in te zetten? Lieke licht toe: “Het Deskundigenteam AlleKansenBenut! kan met je meedenken over wat er mogelijk is binnen de wetgeving. Ze kunnen adviseren over de begeleiding van zij-instromers en je in contact brengen met jeugdzorgorganisaties die al zij-instromers hebben ingezet. Zo heb je steun aan elkaar. Ik weet door mijn achtergrond hoe het is om in hr te werken en hoeveel druk je kunt voelen om de vele vacatures te vullen. Maar de vijver van geregistreerde professionals is leeg aan het raken. Tegelijkertijd zijn er genoeg mensen die graag in jeugdzorg willen werken. Er is geen tekort aan talent, maar een tekort aan werkplekken om mensen goed te kunnen begeleiden. Ik help organisaties graag bij een andere manier van werken om zij-instromers aan te nemen.” 

Werk mee aan oplossingen!

“Mijn advies aan jeugdzorgorganisaties die twijfelen over de inzet van zij-instromers, is ‘ga de werkvloer eens op en voel wat er leeft. Verdiep je in zij-instromers en ontdek hoe gemotiveerd ze  zijn’. Natuurlijk is het aannemen van zij-instromers geen wondermiddel, maar op lange termijn is er meer mogelijk dan je denkt. Als je je vacatures niet krijgt ingevuld, kun je immers geen goede zorg leveren. En dat is een gemiste kans voor de hele sector.”